Ro Antiyamis ag ro Anwang
Gin-Inakeanon ni Melchor F. Cichon
Sept. 26, 2023
Suno sa sugid ni Eusebio Lopez, nga taga- Cavite. Sa libro nga Filipino Popular Tales ni Dean S. Fansler (1921).
Sa sangka agahon it Abril, may nagapahuway-huway nga anwang sa idaeum it bangkae nga nagatubo maeapit sa baba it mabahoe nga suba kon siin ro sangka antiyamis hay naghapon sa sangka sanga nga sa ibabaw nana.
“Kamusta ka, Amigong Anwang?” hambae ku antiyamis.
“Mayad ako, maisot nga Antiyamis. Mabatyagan mo man baea ro kainit ku rayang agahon it Abril?” sabat it anwang.
“Huo ron, Amigong Anwang! Ag sa sobra kang kauhaw imaw ra nga nagpanaog ako agod mag-inum.
“Gahangawa ako kon ano kaabo nga tubi ring mainum!” eahog-eahog nga hambae ku anwang. Sa kaisot mo nga maski sang katueo eang hay bastante eon kimo.”
“Tama ron, Amigong Anwang?” sabat ku maisot nga Antiyamis nga kuno nakibot. “Pero mas abo rang mainum ku sa mainum mo!”
“Ano, mas abo ring mainum ku sa mainum ko, ikaw nga maisot nga Antiyamis!”
“Huo, samitan ka! Ikaw ro mauna’t inum, agod makita ta.”
Busa si magueang nga anwang, nga owa kasayod nga ginaluko imaw, hay nagpaeapit sa pangpang it suba ag nag-umpisa’t inum. Sige ra pag-ininum, pero nagasinaka gali ro taob, ag maski ano ka abo ra ginalinag-ok sige’t a ro pagsinaka ku taob. Hasta nga indi eon imaw ka inum, ag nag-umpisa ro antiyamis sa pagsunlog kana.
“Ham-an, Amigong Anwang, owa ka gid it may nainum. Sa panan-aw ko gindugangan mo pa gid ngani ro tubi sa suba.”
“ Kaumangon ka!” akig nga sabat ku anwang. “Owa mo makita nga haeos mabuswang eon ngani rang tiyan?”
“Tao’t ana kimo. Basta rang hasayran hay gindugangan mo pa ngani ro tubi. Apang oras ko eon nga mag-inum.”
Apang nagpakuno-kuno eang nga gainum ro antiyamis. Hasayran nana nga nagahunas eon ro taob, busa gin-eob-eob eang nana ra pantok sa tubi, ag naghueat nga nag-umpisa ro paghunas. Ro tubi sa suba hay nag-umpisa it pagnubo.
Hadiparahan it anwang ro pagbag-o, apang indi gid nana maintindihan. Hakibot imaw ag nagpasugot nga napirde imaw.
Eumopad si Maisot nga Antiyamis. Gin-aywan nana si pobreng magueang nga anwang nga indi eon haeos kahueag bangod sa kaabu-abu nga nainum nana nga tubi.
