Ro Puti nga Lingganay it Gemino

Ro Puti nga Lingganay it Gemino
Ginsueat it Oman ni Melchor F. Cichon
Feb. 11, 2012

1. Nakibot ro mga pumueoyo it Gemino pagsalakay it mga Moros ku anda nga lugar. Nagdaeaeagan paeayo ro ibang mga tawo. Ginpapangeabu ag ginbangkaw ro mga eaki nga nagsukoe kanda. Ginpangbihag ro mga nadakpan nanda nga mga daeaga ag mga kaeaeakihan. Ag ginpangguyod nanda ro mga anwang, baka, kanding. Ginpangdakop nanda ro ibang manok. Anda pa nga ginsunog ro ibang mga pamaeay. Ag magbalik dayon sanda sa andang paraw.
2. Tag-owa eon ro mga Moros, hay nagbaealik ro mga pumueoeoyo sa andang lugar. Hakita nanda ro mga patay nanda nga miyembro it pamilya. May mga eayong pa ag nagapangayo it tabang.
3. Nagtawag it miting ro mga miyembro it konseho’t mga magueang. Gin-instoryahan nanda kon ano ro mayad nga obrahon agod indi eon ma-uman ro maduguong natabu sa andang lugar. Nagsuwesyon ro sangka eaki nga maghimo it budyong ag magbutang it sentinel sa ikababawan it bukid agod magbantay kon may mag-abot nga mga paraw. Owa ra ginsunod. Naghambae ro eain pa gid nga eaki nga maghimo it lingganay ag ibagting ra kon may makita sanda nga mga paraw sa Tinagong Dagat.
4. Ginpangbuka ku mga pumueoyo ro andang mga buo ag ginpangkutkot nanda ro andang ginpang-eubong nga pilak. Ginpangtunaw ra ag ginhimo nga lingganay.
5. Pagkahuman ko lingganay, ginbueoligan ku mga kaeaeakihan nga ibutang rayang lingganay sa ikababawan it bukid agod bagtingon kon may makita sanda nga mga paraw sa dagat.
6. Sa katunga-tunga it agahon, hakita ku nagabantay sa ibabaw it bukid nga may mga paraw nga nagapaeapit sa andang lugar. Ginripiki it tagabantay ro lingganay. Pagkabati ku mga pumueoyo, nagdali-dali sanda sa pagbitbit ku andang mga unga ag guyuro ro mga kasapatan ag dumaeagan sa pihak nga bukid.
7. Bangod ginatos ro mga paraw nga nagapaagto sa andang lugar, ginadali-dali ku nagabantay it lingganay nga mahukas ro nagakabit-kabit nga lingganay ag gin-eubong sa idaeom it suba.
8. Dali-dali man imaw nga dumaeagan sa maeayo.
9. Nag-abot ro mga nagasalakay nga mga Moros. Pero owa eon it mga tawo sa lugar. Ag pati ro mga anwang ag iba pa nanda nga kasapatan hay owa man.
10. Nagbalik eon lang sa andang mga paraw ro mga nagsaeakay nga mga Moros.
11. Kuno kon gabii, may mga tunog it lingganay ro mga tawo nga mabatian nga gahalin sa suba kon siin ginhaboy ro lingganay. Ag ginabantayan ra kuno it kataw.