Visa
Melchor F. Cichon
Nov. 21, 2015
May plano nga mapa-Hong Kong kami nga magpamilya.
Hangawa gid ako ay rang visa hay owa man gihapon mag-abot, samtang ro
mga visa kang mga magueang hay nabaton eon nanda tanan. Imaw man ro visa
kang Nanay ag kang Tatay. Bangod kara hay ginpangutana ko si nanay kon
ham-at owa man gihapon mag-abot rang visa.
Gindaea ako kang nanay
sa andang kwarto ni Tatay. May kwarto man abi ako nga ginatueogan.
Ginbuksan ni Nanay ro anang baoe. Ag ginpakita kakon rang birth
certificate.
“Inay,” hambae ko, “ham-at eain rang ngaean ag rang
apelyedo sa ngaean ag sa apelyedo nga ginagamit ko? Ham-at bukon it
pareho ra sa apelyedo nanday manong ag nanday manang? Sin-o gid baea
ako? Sin-o gid rang mga ginikanan? Ham-at iya ako kinyo?”
Raya ro mga pangutana ko kay Nanay pagkakita ko kang certificate of live birth.
Owa eangi magsabat si Nanay. Gintawag na rang magueang nga baye, si Sean Marie.
“Nang, ham-at eain ah rang ngaean sa certificate of live birth ko ku sa pangaean nga ginagamit ko?”
“Toto, bukon kita’t magmaeanghod! Gin-adopt ka namon. Pero hasayran mo
man nga ro pagtratar namon kimo hay pareho eang man nga manghod ka
namon. Kon ano ro amon nga ginakaon, imaw man ro imo. Kon magpicnic
kami, kaibahan ka man. Kon magsueod kami sa sine, kaibahan ka man.
Ginpaeskuyla ka man namon hasta makatapos ka king kurso nga civil
engineering. Ag makaron hay engineer ka eon. Ring apelyedo hay pares man
ku amon.”
“Abu gid ngani rang pagpasaeamat kinyo ay mayad gid ro inyong pag-atipan kakon hasta makaron.
Pero sin-o gid baea rang mga magueang? Siin sanda ag kon buhi pa sanda?
Kon pwede gusto ko gid sanda makita ag makupkupan. Kon owa sanda, owa
man ako riya sa kalibutan makaron.”
Naghipos si Manang. Owa man kakon ginsugid ni Nanay kon sin-o ag kon siin gid rang mga magueang.
Birthday kang amigo. Ginkangay ako nga mag-agto sa andang baeay.
Pag-abot ko rito hay igto man rang mga klasmeyt sa college. Ag kabarkada
kang klasmeyt. Samtang gakaon-kaon kami hay may ginpakilaea kakon ra
barkada kang klasmeyt. Hangawa ako ay pareho gid ro amon nga apelyedo,
Aguirre. Ginpangutana ko imaw kon may kilaea imaw nga Jose Aguirre. Owa
imaw kasayod pero hambae nana hay pangutan-on na si tatay na kon may
kilaea imaw nga makaruyon nga ngaean.
Samtang gainistorya rang mga
kaibahan sa kaean-an hay naghambae kakon rang amigo nga tan-awon ko ro
telephone directory, basi kon may ngaean nga Jose Aguirre. Owa man it
Jose Aguirre pero may apelyedo nga Aguirre. Gintawgan ko. Ag
ginpangutana kon may kilaea imaw nga Jose Aguirre. Ag nagsabat imaw nga
huo. Pero igto eot-a imaw sa Ozamis Oriental.
Nag-uli ako nga galibog rang ueo. Gusto ko gid nga makilaea rang mga matuod-tuod nga mga ginikanan.
Gintawgan ko rang amigo nga pareho ro amon nga apelyedo. Naghambae
imaw kakon nga buligan nana ako nga usuyon rang mga magueang. Pagtaliwan
it sang dominggo, nagtext imaw kakon ag naghambae nga rang nanay hay
igto gid man sa Ozamis Oriental. Kon gusto nana hay ibhan nana ako nga
agtunan rang matuod-tuod nga mga ginikanan. Gin-agtunan namon imaw.
Pag-abot namon sa andang baeay hay owa rang nanay. Owa man rang tatay.
Rang nanay hay igto kuno sa ginaobrahan nana pero mauli man sa andang
baeay agod magkaon it ilabas. Naghueat kami kang amigo sa anang
pag-abot. Owa magbuhay hay hakita ko nga may nagsueod nga baye sa kurae.
Hambae ku anang magueang hay imaw kuno rang matuod-tuod nga nanay.
Nagtindog ako ag dumaeagan paagto kana. Nagpakilaea ako kana ag nagbisa
sa anang alima. Ginkupkupan nana ako. Ginkupkupan ko man imaw it hugot.
"Anak," hambae na kakon, "patawara ako."
"Mabuhay eon kita nga ginpatawad, Inay," hambae ko.
Ginaagbayan nana ako samtang gapasueod kami sa among baeay.
