Si Juan Posong ag Ro Mga Baka Ni Tatay Na

    Si Juan Posong ag Ro Mga Baka Ni Tatay Na

Ginbadbad ni Melchor F. Cichon sa Akeanon

April 27, 2016

Sangka agahon, hakita ni Juan Posong ra tatay nga ginatabog nana ra andang mga baka sa pahang-eaban. Pag-uli ka tatay, sekrito nga gin-agtunan ni Juan Posong ra andang mga baka ag gindaea nana ra sa bukid. Ag igto ginhigot na sanda sa puno it narra.

Pagkahapon gin-agtunan ni tatay ni Juan Posong ro andang mga baka sa pahang-eaban, apang owa eot-a rito. Nag-uli ra tatay ni Juan. Hasub-eang nana si Juan. Ginpangutana ka tatay si Juan Posong: “Siin ka naghalin, Juan,” pangutana ka tatay.           
“Bag-o eang gid ako nag-abot halin sa eskuylahan,” ra sabat ni Juan.

“Naduea ro atong mga baka!” hambae ka tatay.

“Ha! Ham-at owa mo eagi ginsugid kakon,” sabat ni Juan.  “Dali eang,” dugang ni Juan ag ginbuoe na  ra libro sa anang buesa, ag ginbasa. Dayon naghambae si Juan: “Ro atong baka hay igto sa bukid, nakahigot sa puno it narra.  Agtuni to ag ibalik sa andang turil.”   

Gin-agtunan ka tatay ni Juan ro lugar kon siin makita ro andang mga baka ag matuod gid man nga igto nakahigot ro andang mga baka sa puno it narra.

Owa magbuhay hay nasayran ka tatay ni Juan nga indi gali kantigo magbasa si Juan Posong, maski ka anang ngaean. Bangod ka ra, hinanot imaw ka tatay sa anang pagpinuril.

Si Juan Posong ag Ro Busoe it Kahil

Si Juan Posong ag Ro Busoe it Kahil

       Ginbadbad ni Melchor F. Cichon

April 26, 2016

Sangka adlaw, may nagdungka nga barko sa pantalan it New Washington. Ro barko hay naghalin pa sa Middle East. Nabatian ku kapitan it barko ro abilidad ni Juan Posong sa pagtugma ag gusto nana nga samitan ra.  Ro pagsamit hay kon matugma ni Juan Posong  kon tagpila ro busoe ku mga kahil nga ginakarga sa anda nga barko.  Nagtug-an imaw nga taw-an nana it daywang milyon pisos si Juan Posong kon matugma nana ropangutana.

Nagpangabay si Juan Posong nga taw-an imaw it sang adlaw.

Ku gabii ngaron hay gin-eangoy ni Juan Posong paagto sa barko. Sa idaeum it barko, nagpanago si Juan Posong ag igto nabatian ni Juan Posong ro ginaestoryahan ku mga tawohan it barko hanungod sa kahil. Sambilog sa mga seaman nagpangutana kon ano nga klaseng kahil ro anda nga karga.

“ Amig,” hambae ku kapitan, “rayang mga kahil hay pinasahe sa tanan nga kahil sa rayang nasyon, ay kada isaea nga kahil hay sambilog gid lang ra busoe.”

Ag ruyon gid lang ro importanteng impormasyon nga dapat nana masayran. Busa nag-eangoy imaw pabalik sa pangpang. Pagkaaga hay nag-anunsiyo si Juan Posong nga haum eon imaw sa pagsabat.

Abu ro mga tawo ro nagtambong sa pagpamati sa bantug nga manogpatugma.  Sige ro pagbinasa ni Juan Posong sa libro, nga ginapakuno-kuno nana nga ginabuean ka anang impormasyon. Umbaot ro oras nga ginkasugtan, ag gindawag ku kapitan it barko ro sangka kahil kay Juan ag naghambae: “Ginuong Juan, isugid mo abi kamon kon pila ra busoe ku rayang kahil.”

Ginbaton ni Juan Posong ro kahil. Ginhumot na. ginbuksan nana ra libro ag pagkataliwan it pilang sigundo hay naghambae si Juan Posong: “Rayang kahil nga gintao kakon hay may busoe nga sambilog gid lang. “

Ginpihak ro kahil ag sambilog gid lang matuod ro sueod nga busoe, busa ginbayran si Juan it kwarta.  Ag nagbantog pa gid si Juan Posong ka anang pagkamanaeagna.

Kon Paano Nahimo nga Hari si Juan Posong

Kon Paano Nahimo nga Hari si Juan Posong

Gin-Inakeanon ni Melchor F. Cichon 

April 26, 2016

Pilyo nga tawo si Juan Posong.

Sang adlaw nag-agto si Juan sa kaeanasan agod tan-awon ra kabakahan ku Hari. Nagpiniino imaw nga magpaumang sa Hari. Ginputoe na ro ikog ku pila ka baka, ag gintabog na dayon sanda. Gin-eob-eob na dayon ro mga ikog it mga baka sa eutay,

Pagkatapos, nag-agto dayon imaw sa palasyo it Hari ag ginhambaean nana nga ra mga baka hay nahueog sa kaeutayan, ag nagkaeaeumos.

Nagkasubo gid ro Hari. Gin-agtunan ku Hari ro kaeanasan agod hikita gid nana ro sitwasyon ka anang mga baka. Pagkakita nana ka mga ikog it anang mga baka nga nakaeubong sa eutay hay nadugangan pa gid ra kasubo.

Ugaling pagpangutana nana sa mga tawo sa palibot, hasayran nana nga paumang man lang gali rato ni Juan Posong. Naakig ro Hari. Ginsugo ku hari sa anang mga soldado nga dakpon si Juan Posong ag isueod sa hawla, ag sa masunod nga adlaw hay itugbong si Juan Posong sa dagat agod maeumos.

Aga-aga pa, nagtinangis eon si Juan Posong. May nagpaeapit kana ag nagpangutana, “Ham-at gatangis ka, Juan? Ham-at una ka sa sueod it hawla?”

Nagsabat si Juan Posong, “Gatangis ako ay ginmando it Hari nga kaslan ko kuno ra maambong nga unga apang nagbalibad ako.”

Napiniino ku tawo nga kon mapangasawa nana ro unga it sangka hari hay mabahoe ra nga kadungganan, busa ginhingyo ku tawo nga magbaylu sanda’t puwesto. Ginsuksok ku tawo ro eambong ni Juan ag nagsueod imaw sa hawla. Ginsuksok man ni Juan ro eambong ku eaki ag nag-uli sa andang baeay.

Pagkasunod nga adlaw hay nag-abot ro mga tawohan ku hari ag ginhakwat ro hawla nga may sueod ku tawo ngato, ag ginhaboy sa dagat.

Pagkasunod nga adlaw hay nag-agi si Juan Posong sa palasyo it hari. Nakibot ro hari pagkakita kay Juan. Pag-eaum na hay naeumos eon si Juan ku nakataliwan pa nga adlaw.

Gindakop si Juan Posong ku mga tawohan it hari. Ibalik eon man kunta it hari si Juan Posong sa prisohan, ugaling naghambae si Juan Posong nga nagbalik imaw halin sa kasadsaran it eawod. Igto hakita nana kuno ro mga bangkay ku anang mga magueang ag mga igbata ku hari. Masadya gid kuno sanda tanan igto ag gusto gid nanda nga magbisita ro hari rito kanda agod makita man nana ro mga manami nga mga baeay nanda.

Nanamian gid mamati ro hari sa sugilanon ni Juan Posong. Gusto gid ku hari nga makita ra anang mga magueang ag mga igbata agod makita nana sanda ag ro andang mga baeay igto sa idaeum it eawod. Busa nagpasueod ro hari sa hawla ag ginmandaran na ra mga tinawo nga ihaboy imaw sa dagat. Ag ro kaumangon nga hari hay naeunod.

Ro tusong Juan Posong ro nagbueos nga hari. 

Aklan Founding Anniversary

Aklan founding anniversary--
Kalantiaw invites Ambeth
for a dinner
***Melcichon, April 23, 2012