Antonyms

Antonym 1

Samtang gapamugon it pagtanum

Si Toto ag ra Nanay sa eanas ni Nay Juaning,

Ra Tatay gainung-ong it tuba

Sa baraka ni Nay Pilay.

***Melchor F. Cichon

Dec. 3, 2020

 

Antonym   2

Kon sa kampo,
Brigadier General si Tatay;
Pero kon sa baeay,
Commander-in-Chief si Nanay.
**Melchor F. Cichon

Antonym 3

 Habang nanaginip pa si Nanay
Sa kama,
Si Tatay ay nagsasaing at nagluluto ng ulam
Sa kusina.
**Melchor F. Cichon

Antonym 4

Ay Tatay ro kapital ag labor;
Imaw pa gid ro gabaligya.
Pero ay Nanay tanan
Ro kabak-eanan.
**Melchor F. Cichon

Antonym 5

Ro ideya naghalin kay Mr. Cruz,
Imaw pa gid ro nagtapos;
Pag-abot it evaluation,
Tanan ro credit nag-agto kay Supervisor. 

Antonym 6

Nagsugo si Hepe nga tanan nga pulis
Indi matawag nga overweight
Ro indi magsunod, malimpyo sa plaza.
Pagtaliwan it sang domingo si Hepe ro nagsilhig sa bilog nga plaza.

Antonym 7

Ginsugo ni Mario
Ra gaugod-ugod nga nanay
Nga magsilhig sa atubadngan
Ku andang gahapay-hapay nga baeay.

 

 

 

Ikaw Pa Rin Ang Pinapangarap Ko

 

Ikaw Pa Rin Ang Pinapangarap Ko

Melchor F. Cichon

November 20, 2016

 

Sabi ko,

Buburahin ko na

’Yong mahapdi kong kahapon

Kaya lang kapag nakikita ko ang paglubog

Ng araw at ang paglitaw ng buwan

Maalala ko na naman muli

Yaong dapithapon

Sa Luneta at sa dalampasigan ng Boracay

Kung saan natin binuo

Ang mabungang pag-ibig.

Sabi ko

Makakakita pa rin ako

Ng makakapalit sa pag-ibig mo

Ngunit hanggang pangarap lang yon

Dahil ikaw pa rin

Ang pinapangarap ko.

Ikaw pa rin

Ang pinapangarap kong

Mamahalin

Hanggang lumubog ang araw ko.

Visa

 

Visa

Melchor F. Cichon

Nov. 21, 2015

 

May plano nga mapa-Hong Kong kami nga magpamilya.

Hangawa gid ako ay rang visa hay owa man gihapon mag-abot, samtang ro mga visa kang mga magueang hay nabaton eon nanda tanan. Imaw man ro visa kang Nanay ag kang Tatay. Bangod kara hay ginpangutana ko si nanay kon ham-at owa man gihapon mag-abot rang visa.

Gindaea ako kang nanay sa andang kwarto ni Tatay. May kwarto man abi ako nga ginatueogan. Ginbuksan ni Nanay ro anang baoe. Ag ginpakita kakon rang birth certificate.

“Inay,” hambae ko, “ham-at eain rang ngaean ag rang apelyedo sa ngaean ag sa apelyedo nga ginagamit ko? Ham-at bukon it pareho ra sa apelyedo nanday manong ag nanday manang? Sin-o gid baea ako? Sin-o gid rang mga ginikanan? Ham-at iya ako kinyo?”

Raya ro mga pangutana ko kay Nanay pagkakita ko kang certificate of live birth. Sa akon nga certificate of live birth rang ngaean hay Lydio Aguirre, pero ro ginadaea ko nga ngaean halin sa pag-iskuyla ko sa Kinder hasta makaron hay William de los Reyes.

Owa eangi magsabat si Nanay. Gintawag na rang magueang nga baye, si Sean Marie.

“Nang, ham-at eain ah rang ngaean sa certificate of live birth ko ku sa pangaean nga ginagamit ko?”

“Toto, bukon kita’t magmaeanghod! Gin-adopt ka namon halin sa pag-unga kino. Pero hasayran mo man nga ro pagtratar namon kimo hay pareho eang man nga manghod ka namon. Kon ano ro amon nga ginakaon, imaw man ro imo. Kon magpiknik kami, kaibahan ka man. Kon magsueod kami sa sine, kaibahan ka man. Ginpaeskuyla ka man namon hasta makatapos ka king kurso nga civil engineering. Ag makaron hay engineer ka eon. Ring apelyedo hay pares man ku amon.”

“Abu gid ngani rang pagpasaeamat kinyo ay mayad gid ro inyong pag-atipan kakon hasta makaron. Pero sin-o gid baea rang mga magueang? Siin sanda ag kon buhi pa sanda? Kon pwede gusto ko gid sanda makita ag makupkupan. Kon owa sanda, owa man ako riya sa kalibutan makaron.”

Naghipos si Manang. Owa man kakon ginsugid ni Nanay kon sin-o ag kon siin gid rang mga magueang.

Birthday kang amigo. Ginkangay ako nga mag-agto sa andang baeay. Pag-abot ko rito hay igto man rang mga klasmeyt sa college. Ag kabarkada kang klasmeyt. Samtang gakaon-kaon kami hay may ginpakilaea kakon ra barkada kang klasmeyt. Hangawa ako ay pareho gid ro amon nga apelyedo, Aguirre. Ginpangutana ko imaw kon may kilaea imaw nga Jose Aguirre. Owa imaw kasayod pero hambae nana hay pangutan-on na si tatay na kon may kilaea imaw nga makaruyon nga ngaean. Samtang gainistorya rang mga kaibahan sa kaean-an hay naghambae kakon rang amigo nga tan-awon ko ro telephone directory, basi kon may ngaean nga Jose Aguirre. Owa man it Jose Aguirre pero may apelyedo nga Aguirre. Gintawgan ko. Ag ginpangutana ko kon may kilaea imaw nga Jose Aguirre. Ag nagsabat imaw nga huo. Pero igto eot-a imaw sa Ozamis Oriental.

Nag-uli ako nga galibog rang ueo. Gusto ko gid nga makilaea rang mga matuod-tuod nga mga ginikanan.

Gintawgan ko rang amigo nga pareho ro amon nga apelyedo. Naghambae imaw kakon nga buligan nana ako nga usuyon rang mga magueang. Pagtaliwan it sang dominggo, nagtext imaw kakon ag naghambae nga rang nanay hay igto gid man sa Ozamis Oriental. Kon gusto nana hay ibhan nana ako nga agtunan rang matuod-tuod nga mga ginikanan. Gin-agtunan namon imaw. Pag-abot namon sa andang baeay hay owa rang nanay. Owa man rang tatay. Rang nanay hay igto kuno sa ginaobrahan nana pero mauli man sa andang baeay agod magkaon it ilabas. Naghueat kami kang amigo sa anang pag-abot. Owa magbuhay hay hakita ko nga may nagsueod nga baye sa kurae. Hambae ku anang magueang hay imaw kuno rang matuod-tuod nga nanay. Nagtindog ako ag dumaeagan paagto kana. Nagpakilaea ako kana ag nagbisa sa anang alima. Ginkupkupan nana ako. Ginkupkupan ko man imaw it hugot.

"Anak," hambae na kakon, "patawara ako."

"Mabuhay eon kita nga ginpatawad, Inay," hambae ko.

Ginaagbayan nana ako samtang gapasueod kami sa among baeay.

Ham-at Ikaw Pa?

 

Ham-at Ikaw Pa?*

ni Imelda Papin

Gin-Inakeanon ni Melchor F. Cichon

Nov. 18, 2020

Ham-at ikaw pa ro ginausoy ko?

Ham-at ikaw pa ro ginahueat ko?

Ham-at ikaw pa ro ginapiniino ko?

Ham-at ikaw pa ro ginmahae ko?

Ham-at para kimo rang ginabatyag?

Kalipayang indi mapaparisan.

Ham-at ro pitik kang tagipusuon

Hay gapundo kon indi ka eon makit-an?

Ham-at indi mapahimtang kon indi ka mag-abot?

Ham-at ako nasakitan kon may unang mabatian?

Ham-at ikaw pa ro tanan?

Ham-at ikaw pa rang kinahang-ean sa kabuhi ko?

Ham-at ikaw pa Bing?

 

Ham-at ikaw pa Bing?

 

*This is not intended to be sung. I am just trying to translate it as a poem.

 

Minsan*
Imelda Papin

Minsan, dumarating sa buhay mo ang kabiguan
Minsan, ang pagluha ay di mo mapigilan
Minsan, nangyayari ang di inaasahan
Sa buhay mo, sa buhay mo
Minsan, parang ayaw mo ng ika'y mabuhay
Lungkot, ang s'yang naghahari sa iyong isipan
Minsan, nagtatanong ka sa iyong sarili
Anong nangyari sa buhay mo?
Minsan, umibig ng tapat ang aking puso
At nagtiwala sa kanyang mga pangako
Ngunit nakita ko, may iba siyang mahal
Minsan, anong sakit kung aking iisipin,
Ngunit di ko magagawang iwasan
'Pagkat sya lang ang inibig ng minsan.

 

Kon Amat
Imelda Papin

Gin-Inakeanon ni Melchor F. Cichon
Dec. 5, 2020

 Kon amat, gaabot ro dimalas sa pangabuhi mo
Kon  amat, ro pag-euha indi mapunggan
Kon amat, nagakatabo ro owa ginapaabot
Sa kabuhi mo, sa kabuhi mo
Kon amat, ingko indi mo eon gustong mabuhi pa
Kamingaw ro nagahari sa imong piniino
Kon amat, ginapangutana mo ring kaugalingon
Ano ro natabo sa kabuhi ko?
Kon amat, gahigugma it tampad rang tagipusuon
Ag magsalig sa anang mga pangako
Galing hakita ko, may iba kang mahae
Kon amat, ano kasakit kon piniinuhon ko,
Ugaling indi ko malikawan
Bangod imaw eang ro ginahigugma ko.

*This is not intended to be sung. I am just trying to translate it as a poem.

Kung Liligaya Ka Sa Piling ng Iba

Imelda Papin

 

Simulat-sapul mahal kita

nalalaman mo

Walang-wala sa loob ko

na iiwanan mo

Buong akala ko’y hanggang wakas

Bakit biglang nagbago

Balat-kayo lamang pala

Naniwala naman ako

Kung liligaya ka

sa piling ng iba

At kung ang langit mo

ay ang pag-ibig niya

Tututol ba ako

kung kagustuhan mo

Sapat na ang minsa’y

minahal mo ako

May bakas ka bang nakikita

sa aking mukha?

Masdan mo ang aking mata,

mayro’n bang luha

May hinanakit ba ako sa ‘yo

Sa palagay ko’y wala

Ginusto mong magkawalay

Wala akong magagawa

 

 

Kon Malipayon Ka Sa Euyo it Iba

Imelda Papin

Gin-Inakeanon ni Melchor F. Cichon

 

Halin kato, mahae gid kita.

Sayod ka nga

Owa gid sa piniino ko

Nga aywan mo.

Pag-eaum ko owa’t katapusan.

Ham-at gulpi nga nagbag-o?

Gapakuno-kuno ka eang gali.

Nagpati man ako.

Kon malipayon ka

Sa euyo it iba

Ag kon ro eangit mo

Hay ro pagmahae na,

Makontra baea ako

Kon kagustuhan mo?

Husto eon nga kato

Ginmahae mo ako.

May makita ka baeang marka

Sa uyahon ko?

Tan-awa rang mata,

May euha baea?

May sakit-buot baea ako kimo?

Sa panan-aw ko owa.

Ginusto mo nga magbueag,

Owa ako’t mahimo.