Siniad-Siad nga Kaeangitan*

ni

Melchor F. Cichon
October 17, 2006


Tabtabon Naton


Tay, tabtabon naton
ro mga hilamon nga nagabueabod
sa atong kurae

Kunta

kunta
gaeupad-eupad ka’t libre
sa harden ko alibangbang


Kaeanasan

kaeanasan--
mahumok nga bagoe
it kuhoe


Gabot nga Buesa

gabot nga buesa—
naghiyum eon lang ako
sa nagapangalimos nga Ati


Adlaw Sa Among Baeay

pagkatapos it uean—
pinihakpihak nga adlaw
sa sueod ku among baeay


Alibangbang

alibangbang
sa nagakaeunot
nga mga daho’t narra


Ay, Gali!

ay gali!—
kon adlaw , boarding house
kon gabii, kasa


Tag-aeani

tag-aeani—
paandam
sa paeaabuton nga super bagyo


Mataeum Nga Tueok

landslide sa Brgy. Guinsaugan
mataeum nga tueok ku owak
sa kaparehong owak


Ormoc, Leyte

Ormoc, Leyte—
nagaeutaw nga mga troso sa karsada
kaibahan ku mga bangkay


Landslide

pagkatapos it uean—
gin-eunok ku nagdue-os nga eugta
ro mga panaghoy it Brgy Guinsaugan


Bagyong Kaloy

Bagyong Kaloy—
ginapanumdum ni Pinoy
ro nagubang tulay sa Nanga

Gulping Uean

gulping uean
gulpi man nga ginbaha
ro karsada


Barangay Guinsaugan

Barangay Guinsaugan
gulping gin-eunok ro mga pamaeay
it landslide


Gin-eunok It Eugta

Pebrero 2006—
gin-eunok it eugta
ro bilog nga eskuylaha’t Guinsaugan


Bayawas

tig-aeani—
tatlong unga gakabit-kabit
sa mga sanga’t bayawas


Balyena

hapon—
nagdagsa sa baybay
ro may ninang balyena


Billboard

gatunod ro pihak nga buean—
ginakungkung ni Juan ra unga
sa ibabaw it higanteng billboard


Tower

hapon—
ginriple ni Kagawad
ro unga sa ibabaw it tower


Bisperas It Bag-ong Dag-on

Bisperas it Bag-ong Dag-on
nanago sa idaeum it kama
rang Japanese Spitz


Brown-out I

brown- out
maski ro daho’t saging
nagpahimuyong


Bugas Sa Kalye

puting buean—
ginapueot ni Tatay ro nagakalhit
nga bugas sa kalye


Buko’t Magueang

buko’t magueang
ana akong ginpapanumdum
permi eang nga eab-as

Kaadlawan

kaadlawan—
ginpabaskug pa gid
ro tunog ku andang karaoke


Buto’t Balat

samtang gahaeabuya’t eutay
ro mga amo sa kongreso
buto’t balat rang buesa


Call Center

Call Center—
baliskad ro adlaw
ni Vanessa


Dati Asaw-Asaw

dati, asaw-asaw eang
makaon, bunok
pangaywang pagkita


Dominggo’t Hapon

Dominggo’t hapon--
gintabug it guard si Ambong Ati
paguwa’t geyt it mall


Eatayan

sa pihak it eatayan
may eatayan pa gid –
tao eang kun maeatayan ko pa


Eon Man

nagawagayway eon man
ro mga pueang bandera
sa Edsa


Flower Horn

flower horn—
ginhaw-as sa tangke
ginsueod sa aquarium


Handong

sikaeum—
gintabunan king handong
ring eawas


Indi Mahawag

lamok, indi mahawag
rang pagsampae kimo
imaw rang hugot nga pagmahae


Itum nga Eamang

itum nga eamang
gakabitkabit sa anang eawa—
ginatinueok it eaki

Golf Course

Golf course—
perming berde
ro eanas, perming daeag


Kabituonan

ugsad—
ingko asin kaintok nga mga bituon
sa nagahumbakhumbak nga tubi


Kalibo

Kalibo—
usok
hari it karsada



Kanyon It Tubi

ro kanyon it tubi
sa Mendiola Bridge
tagok sa Pasig


Katueondan

katueondan—
si Flor nag-uli halin sa Singapore
sa sueod it kahon


Kiboe Sa Paead Ko

tag-uean
kiboe
sa paead ko sa pag-inarado


Libacao Falls

tag-ilinit
ro Libacao Falls
gapinaypay kakon


Ligum-Dueom

ligum-dueom
gulping napaeong ro kingke
sa eangbon ni Lolo Itsong

Linog

linog—
nagsaylo sa ibang rosas
ro alibangbang


Lovebirds

lovebirds sa hawla—
naglisu ra ueo sa pihak
pagkabati kang panihoe


Madaeum Nga Gabii

madaeum nga gabii—
may nagsinggit
“Inaway! Guwa ro maisog!”


Mayad Ka Pa

mayad ka pa puting buean
makita ka
buko’t pareho ku mga bituon


Madangga Nga Hapon

madangga nga hapon—
ro eagiik ku rocking chair
ni Lolo Itsong


Kahapunanon

madanggang kahapunanon—
naghueag eang ro daho’t saging
pag-agi’t trisikol


Manipis Nga Kagueangan

manipis nga kagueangan
naganipis ro boses
ku agila


Mendiola

Mendiola—
ginapaligsan ka eon ma’t
mga bombero


Morning Glory

gabueabod
sa barbed wire nga pensa
ro bueak it morning glory



Mt. Diwaldiwal

gainabu ro krus
sa sabak
it Mt. Diwaldiwal


Nadusmo Si Inday

sikaeum—
nadusmo si Inday
sa Baybay it Boracay


Nahueog Nga Mansanas

sikaeum—
ginpueot it kargador
ro nahueog nga mansanas


Owa’t Dawi

dominggo’t hapon—
nag-uli si Tatay
nga owa’t dawi


Owa Eo’t Anwang

owa eo’t anwang
nga makutuhan
it taeabong


Owa’t Tuba

owa’t tuba,
owa’t sigarilyo
nagakanta man gihapon si Lolo


Daean Sa Kagueanga’t Libacao

daean sa kagueanga’t Libacao --
gabaeakang
ro naeukang botong


Uean Sa Hunyo

paghueaw it bunok—
ro kaeangitan hay naeagpit
sa kwartong tueogan namon


Pagkatapos It Ilabas

pagkatapos it ilabas—
owa naduyog rang ayam
sa anang hawla


Pagkahueaw It Bunok

pagkahueaw it bunok
ro paea nagsaka
sa ibabaw it dahon


Naghapon Ro Owak

naghapon ro owak
sa surab it talibong—
Adlaw it Trabahador


Pagtakeas Sa Bukid it Antique

tag-init—
ro hugom ku Rafflesia
una pa gihapon sa anang paino-ino


Paskwa

Paskwa—
napuno’t plastic ag karton
ro karito ni Juan


Pinabay-ang Eatayan

pinabay-ang Mendiola Bridge—
ro gabinalikbalik nga ugayong
ku natumbang raleyista


Puting Buean


puting buean sa Maeara—
maeamig nga hangin
ag ro primero natong haru


Puting Salampati

sa Edsa—
nahueog ro puting salampati
sa Edsa Shrine


Queen of the Night

tungang gabii—
amat-amat nga nagbuskad
ro Queen of the Night


Ro Kanyugan

Boracay
ginpangtapan ro kanyugan
para sa mga hotel ag restaurant


Sa Among Kwarto

sa among kwarto—
nagapahuway man ro lamok
sa sueod ku among muskitero


Sa Geyt It Ultra

Sabado’t agahon—
naeunot ro mga handum ni Maria
sa geyt it Ultra


Sa Ibabaw It Mt. Apo

sa ibabaw it Mt. Apo—
gaeapnaag nga mga plastic bag
ag bukas nga lata


Sa Ibabaw It Tulay

sa ibabaw it tulay
gatueok ro estudyanteng Koreano
sa maitum nga suba’t Iloilo


Sa Kagang It Sampaguita

kagang it Sampaguita—
madasig ro pagkamang
ku hamtik


Sa Saeod

sa saeod
ro kada tueo it tuba
may rebolusyon


Sa Sampaguita Garden

sa Sampaguita Garden—
owa gaeupad ro mga alibangbang
sa andang hawla


Sa Tunga’t Kalye

Dominggo’t hapon—
gahampang it basketbol
ro mga unga sa tunga’t kalye


Salikaeum

salikaeum—
daeag nga hangin
sa idaeum it pakpak it taeabong


Simuyaw

ginapugaan ni Gloria it simuyaw
ra ay Juang daang nina—
bag-ong ugsad


Siniad-Siad Nga Kaeangitan

salampati sa hawla—
siniad-siad nga kaeangitan
sa chicken wire


Taeagbasan

taeagbasan—
ham-at permi ka
nga madaeum?


Tag-Init

tag-init—
gapangaypay
ro mga plastic sa pangpang it Akean


Tag-ueoean

tag-ueoean—
sangkakutsarang silak
halin sa agahon hasta sa pagsikaeum

Talipapa It Droga

Dominggo’t hapon—
madasig ro bakeanan
sa talipapa’t drogang maeapit sa munisipyo


Tinubang Saging

tinubang saging—
ro gabantay nga amo
ginabantaya’t amo


Tong-it

madangga nga hapon—
sa idaeum it mangga
gatong-it ro mga nanay


Trabaho

trabaho—
pagtaob ag paghunas
it eawod


Tungang-Gabii

tungang-gabii—
ro eaking unga gapakalimos
sa baybayon it Boracay


Tunog It Landslide

pagkatapos it linog—
indi eon ako makatueog
tunog it landslide


Ugsad

ugsad—
indi eon kita makita
sa idaeum it Iloilo River


Dominggo’t Hapon

Dominggo’t hapon—
mga tueo’t dugo sa bueangan
ro habilin eon lang sa Texas ni Mayor


Kahapunanon

kahapunanon
indi gid magrellebo
si Anaiza maski kinse minuto ang


Sa Yuhum Mo

bangud sa yuhum mo
halipatan ko
rang baling tagipusuon


Baeangaw

gatan-aw it baeangaw
sa ibabaw ku isaea pa nga baeangaw
sa rayang agahon


Eon Man

nagpangako
eon man imaw nga magpaobra’t
tulay sa indi makita nga suba


Ham-an

Inay, ham-at
pagkatapos it uean
owa magsilak ro adlaw?


Brown Out II

hapon—
pati ro tapu-tapu sa book shelves
nagduhong


Kabayong Panggabii

kabayong panggabii—
ra handong
nagtabing sa handong ko


Sa Baeay Ko

sa baeay ko—
ro lamok
ro gahari


Pakwan

pakwan—
nagbahoe ako
sa korte it kahon


Biyahe

biyahe—
gasinunod ro gaeum
sa likod ko


Pasig River

Pasig River—
ro kasag nga nakaeunok it grasa
ginkaon ko man


Tun-og

agahon it tagmaeais—
gin-uyog it hangin
ro tun-og sa dahon it saging


Kapaeayan

kaeanasan--
sa tunga it kapaeayan
mga eanggam


Pagbuteak

ro maestro nga buaya
indi maghalin
sa suba


Tong-It

sige ro tong-itan
sige man ro binakae it beer
sa tindahan


Fiesta

fiesta—
ro lamesa
perming puno’t bisita


Tapos it Fiesta

pagkatapos it fiesta—
balik sa galonggong
ag dayok


May Gatas Pa

sikaeum—
may gatas pa ro bibig
ni Lolo Itsong


Tuba

tuba—
agod magdapo ro mga
manogkanta sa eangbon ko


August 15

naghinaba ro linya
ku manugwithdraw
it kwarta sa bangko


Ilang-Ilang

indi magbuhay
ring kahumot
hay bue-on man it Hapon


Agila

agila…
abu pa gihapon
nga amo


Buksi Eon

Kathy…
buksi eon
ring briefcase


Sa Ulihi Na nga Pag-adyos

sa anang ulihing pag-adyos
anang gin-aywan
ra kamatayon sa Bagumbayan


Ligbus

Hulyo-
pagkatapos it girab
ligbus


Linti

linti—
nanago rang ayam
sa kwarto ko


Sa Pwertahan

sa pwertahan it katedral
nagalinya
ro gapakalimos


Owa’t Ligtas

skywalk—
sa kada level
may nagapakalimos


Owa’t Sueod Nga Pugad

mga handum
nagpahuway
sa owa’t sueod nga pugad


Honeymoon

June Bride—
naghoneymoon anay
bag-o sanda nagpakasae


Krus it Manduyog

gasiga ro Krus
sa ibabaw it Manduyog
Biernes Santo


Maski Sa Hawla
maski sa hawla
ro lovebirds
sige ro andang pagkinanta


Pawikan

pawikan—
indi magtangis, ginatos nga mga unga
ro matan-aw king sigay


Katre nga Kinamatyan

katre nga kinamatyan
ginhumead na ra mga paead
bag-o na ginpiyong ra mga mata

Sa Pihak Ku Yuhum

sa pihak ku yuhum—
ro handong
it kahapon

Inay
Inay,
ham-at maeapuyot
ro baybayon


Tig-aeani

tig-aeani—
ginlinas ni Nanay
ro alimatok


Sa Panamgo

sa panamgo—
ro mga rayalista
nag-uli nga maea ag owa’t bukoe

Inanod Ro Gae-um

pagbut-eak it adlaw—
inanod it hangin
ro gae-um


Ay, saeamat

ay, saeamat—
nahugasan gid man it taob
ro mga baeas sa baybay


Baeas Sa Boracay

baeas sa Boracay—
nagasiga
sa kada kislap ku bituon


Bag-ong Dag-on

Bag-ong Dag-on
ginrebot ko
rang kumpyuter


Aninipot

brown-out
nagsueod ro aninipot
sa among baeay


Dominggo’t Agahon

Dominggo’t agahon—
ginakutkot ku ungang eaki
ro lahar nga nagtabon sa katedral


Edsa

Edsa—
ginbayaw ni Gabriela
ro koronang barbed wire


Fiesta

fiesta—
gindelete ko ro ibang icon
sa desktop ko

Madueom Ro Palibot

madueom ro palibot—
ginsiad it linti
ro keangitan


Sa Atong Kwarto

sa atong kwarto—
ro kahumot ku ilang-ilang
una pa gihapon


Brigada Eskwela

Katapusa’t Mayo--
ro mga pumueoyo nagasililhig
sa haeampangan it eskuylahan


Adlaw Sa Among Baeay

pagkatapos it uean—
pihakpihak nga adlaw
sa sueod ku among baeay


Kada Eak-ang

sa Mt. Everest—
sa kada eak-ang pasaka
kadaeag-an it Pilipino


Adlaw It Minatay

Adlaw it Minatay—
mga pantyon
ginatapuna’t mga hilamon


Pagkatapos It Bagyo

pagkatapos it Bagyo Yoling
ginsilhig ni Nanay
ro mga dahon sa karsada


Ugang Pueang Rosas

ugang pueang rosas
sa tunga kang libro—
gatunod ro ugsad nga buean


Paskwa

sa rayang Paskwa
owa’t sueod rang lamesa
pero puno rang tagipusuon


Sa Bubungan It Mt. Everest

sa wakas!
natanum gid man ni Leo Oracion
ro bandera’t Pilipinas sa bubunga’t Mt. Everest


Uli Eon, Tata Goloy

uli eon, Tata Goloy —
hakumpuni eon ni Sunflower
ro kanga


Baeangaw

gatan-aw it baeangaw
sa ibabaw
ku isaea pa nga baeangaw


Mano-A-Mano

Pacquiao-Larios Mano-A-Mano--
owa’t nagpaeupok
it pusil ku adlaw ngara


Matimgas Nga Uyas

Matimgas nga uyas
Bunga ku sakripesyo mo
Ag ikaw ro uhay


Painting ni Amorsolo

painting ni Amorsolo
sa taga mansyon, kadungganan
sa taga-barong-barong, pangtakip-butas


Ro Botong

paghawod it botongro adlawnaghayag


Bag-ong Dag-on

ginaagubayan pauliit asawara hilong nga bana


Galimpyo

Lola—
anang ginasilhig
ro mga eawa sa anang eangbon


Pagkatapos It Paskwa

pagkaaga it Paskwa
ro mga karsada
nakapahuway sa mga tikang it tawo


Mahanging Hapon

mahanging hapon
naghapon ro alibangbang
sa palda ni Lola Soriang


Sa Rayang Agahon

sa raying agahon
krudo
sa Malampaya Sound


156. Gera

gera
sa kama ro haagyan
ni DH Ana sa Lebanon


Sa Euyo Kang Asawa

sa euyo ni Pilma
maintok nga bituon
sa gahumbak-humak nga tubi’t Maeara

Isaeahanon sa Taytay Ridge

isaeahanon sa Taytay Ridge
ham-at buko’t perming
ugsad ro buean?


Obra

obra
ro hunas ag taub
sa eawod


Pagkatapos it Baha

pagkatapos it baha—
linugaw ag sardines
para sa ilabas


Kaueogot Nga Tig-ueoean

ro gapanago nga buean ag ako
kaueogot
nga tig-ueoean


Mayon Volcano

Mayon Volcano—
ra baga nagpaperpekto
ku anang cone


Bangod Sa Lebanon Imaw

bangod sa Lebanon imaw
nagpanamgo eon lang ako
nga imaw man gihapon rang kahulid


Sa Anang Handong

sa anang handong
ro itum nga anay
gakamang


Madueom nga Palibot

madueom nga palibot—
gapinilu-pilu
nga tubi’t eawod


Nagtaas Ro Buwis

nagtaas ro buwis
nagtanas ro export
nagtaas man ro korapsyon


Kaeamay

kaeamay —
gabueongguan ro guyon
sa pinggan


Ginapingga Ni Ati

ginapingga ni Ati
ro eangit ag eugta—
madueom ro palibot


Owa’t Ginhambae

owa’t ginhambae si Tatay
paghalin ko sa baeay—
pero puno it mensahe


Tueok Ni Tatay

sangka tueok eang ni Tatay
naghipos ro
among baeay


Airport

nagawagayway
ro mga bag-ong abot
nga mga OFW halin sa Lebanon


Nagnipis Ra Dueonggan

nagnipis ra dueonggan
sa pagkutaw sa tubi
it Lebanon


Nag-eapak Ro tagasaw

nag-eapak ro tagasaw
sa eapak ko—
tigsinigwelas


Pamati

pamati--
ro hutik
it kagab-ihon


Owa ma’t Problema

owa ma’t problema /
kueang eang
ro humay ag suea


Tig-ueoean

tig-ueoean—
kaueogot nga eamig
owa ka abi sa euyo ko


Tanduay

Tanduay—
kon amat indi ko masayran
owa eon gali’t gatas rang unga


Daho’t Mga niyog

daho’t mga niyog
nagasaot
sa sangka direksyon eang


Si Lola

Si Lola
gatabok sa karsada
nga hasta sa hawak ro baha


Gabii nga Pagpueopamasyar

gabii nga pagpueopamasyar
ra paghipos
nagpapanaw kakon nga isaeahanon


Ro Ugsad

ro ugsad gapagwa it magnobyo


July

tag-ueuean—
owa’t sueod nga tubi
ro among banga


Morning Glory

galingling ro bueak
it morning glory
sa gabuteak nga adlaw


Owa’t Streetlight

owa’t streetlight
owa man it houselight
sa baeay ni Panoy

Landslide sa Leyte

landslide sa Leyte—
nagflashed it V-sign
ro mga unga sa mga naga-agi nga sundalo

Ginabayaw

ginabayaw
it mga Akeanon
ro kaeangitan

Oil Spill

oil spill—
ro kahumot
It eutong mangga


Manugpueot it Basura

eon man—
gahueat ro manugpueot
it garbage truck


Kaibahan si Pilma

kaibahan si Pilma
naghimo
kami’t ugsad nga buean

Kabuhi sa Uling

ra ginframed nga uling
nagpaguwa’t
kabuhi


Arrival Area

sa streamer—
gaabi-abi si Pres. Arroyo
sa mga bag-ong baganihan

Tig-aeani

tig-aeani—
sa tunga it aeanyon
mga matambok nga eanggam

Oil Spill

oil spill—
nag-itum
ro baybayon it Guimaras


Hinay-Hinay

Inanay—
ginpadueom it bunker oil
ro baybayon it Guimaras


Inaywan nga Kwentas

Ro silak nagtueok
Sa gin-abandonar nga kwentas—
Ro itum nga baybayon


Nasunog Nga Baeay

nasunog nga baeay
gintig-isaisa ni Rona Mahilum
nga ilibre ra mga manghod

Oil Spill

oil spill
the shorelines of Guimaras
darken

Abandonado Nga Globe

gintueok
ku silak
sa abandonado nga grasahong globe

Abuhon Nga Agosto

abuhon nga Agosto--
euha ro nagsunod
pagkatapos it oil spill


Bag-o

bag-o magtubo
ro paeay--
ro bagaas


Pagkatapos it Paglimpyo

pagkatapos it limpyo
ku baybayon it Guimaras
nagbaealik ro mga turista


Eati

ro mga trabahador sa oil spill
owa gid magreglamo sa pagpunas it mga dahon--
eati


Ro Gaagi Nga Daeaura

ro gaagi nga daeaura--
ginbuoe ni Tatay
ra anang tigawnan



Agahon

agahon--
ginpuna na
ra eaya

*This is the winning entry to San Agustin University Poetry contest in 2007. The book has yet to be published by the said university.