Magpatugsiling Ka

 

Magpatugsiling Ka

Raya nga hueobaton hay isaea sa mga mapuslanon nga nahimo ku atong kagueangan. Ginbase siguro ra sa mayad nga pagbinatasan ku atong mga magueang. Kon sangka tawo hay may pagpatugsiling sa anang isigkatawo, malinong ro atong pumueoyo ay rayang hueobaton hay nagapakita nga kita hay may pag-unong, may pag-abaga, may pagbulig sa aton nga kapareho. Makita naton ra sa mga kaeain-eain nga pagsinaeayo sa atong susyodad. Halimbawa sa paggamit it atong mga kobyertos sa atong pamaeay, pagkatapos it gamit ku atong pinggan o kutsara, hugasan naton ra agod ro masunod nga magkaon hay may gamiton nga limpyo nga pinggan ag kutsara. Kon maghueam kita it lapis o ballpen sa atong mga classmate, dapat ibalik man naton sa ginhueaman ta agod may ana man nga gamiton. Sa mga saeakyan, halimbawa, kon may makita kita nga gaugod-ugod eon nga magueang nga nagatindog sa tunga it bus, ag kita hay galingkod pwede naton nga ipagamit kana ro atong ginalingkuran nga silya. Sa opisina kon makita naton nga nabudlayan ro atong kleyente sa pagbasa sa ginapabasa naton kana, pwede man nga kita eon lang ro magbasa agod indi eon imaw mabudlayan. Kon ginaobra naton ra sa atong isigkatawo, hambae nanda, basi hay bugayan kita it atong Ginuo.  Ag kon ginahimo naton ra sa atong isigkatawo, basi sa ulihi may mabulig man katon. Ano ro hambae ku Golden Rule? Do unto others what others would do unto you.

KON SIN-O RO GA KUTKUTAK, IMAW RO GA ITLOG

Ro mus-an nga manok pagkatapos it pag-itlog hay gakutkutak gid. Gapakilaea nga nag-itlog eon imaw. O nagapasaeamat imaw nga nakaeampueas eon imaw sa kasakit sa pagpaguwa ka anang itlog.

Ro tawo  kon may nahimo hay gasinugid man ku anang haobra—maeain man ra o mayad. Ra tuyo siguro kara, kapin pa gid kon saea ra gin-obra, hay masugid imaw nga owa imaw it eabot sa maeain nga naobra kapin pa gid kon imaw ro ginadudahan. Ro iba man hay agod dayawon man imaw. Ugaling tama baea nga magpinabugae ro sangka tawo sa anang mayad nga binuhatan? Makita naton ra sa mga politico nga gusto masayran it mga pumueoyo nga may mehoras imaw. Indi gid sanda kahueat nga ro mga pumueoyo mismo ro magsugid o magdayaw sa andang mayad nga hinimuan. Kon amat pa ngani hay ro ginabida nanda nga sanda ro nag-obra sa sangka proyekto, pero sa matuod hay eaway man lang ro andang nabulig.

Ro pangutana: Kinahangean gid baea nga magpabugae ro sangka tawo sa anang hinimuan? O ro ibang tawo eon lang ro magsugid ku andang hinimuan? Kon kakon, mas matam-is pamatian nga ro ibang tawo ro magsugid sa mga hinimuan mo ay abo pa nga tawo ro magpati kimo ku ikaw mismo ro magdayaw sa imong kaugalingon. Ano ro hambae ku iba: Ano ikaw misyo ro gahakwat sa kaugalingon mo nga bangko?

O basi pareho ka ku mus-an nga nagakutkutak pagkatpos it pag-itlog ay nalipay imaw nga may paeaabuton imaw nga isiw nga magbueos kana sa ulihi o nakahaeampuwas imaw sa kasakit sa pagpaguwa ku  anang itlog?